ساعت مچی نهتنها ابزاری برای نمایش زمان، بلکه نمادی از شخصیت و سبک زندگی ماست. چه ساعت شما یک مدل لوکس مکانیکی باشد و چه یک ساعت دیجیتال روزمره، مراقبت و سرویس منظم از آن عمر مفیدش را افزایش میدهد. در این مقاله، با تمام مراحل سرویس و تعمیر ساعت، ابزارهای مورد نیاز، نکات حرفهای و اشتباهات رایج آشنا میشوید.
چرا سرویس ساعت اهمیت دارد؟
هر ساعت، چه مکانیکی چه کوارتز، به مرور زمان نیاز به بررسی، تمیزکاری، تعویض قطعات فرسوده و روانکاری دارد. این کارها علاوه بر حفظ دقت ساعت، از آسیبهای بزرگتر و هزینههای سنگین جلوگیری میکنند.
بازه زمانی مناسب برای سرویس ساعت
ساعتهای مچی مانند هر وسیلهی مکانیکی یا الکترونیکی دیگر، نیاز به نگهداری و سرویس منظم دارند تا عملکرد دقیق و طول عمر بیشتری داشته باشند. اما سوالی که بسیاری از کاربران مطرح میکنند این است: هر چند وقت یکبار باید ساعت خود را سرویس کنیم؟
📌 سرویس ساعتهای کوارتز
ساعتهای کوارتز که با باتری کار میکنند، معمولاً هر ۲ تا ۳ سال نیاز به سرویس کامل دارند. در این مدت، باتری باید تعویض شود، مدارها بررسی شوند و در صورت وجود نشتی یا گردوغبار، پاکسازی کامل انجام گیرد.
📌 سرویس ساعتهای مکانیکی (دستی و اتوماتیک)
ساعتهای مکانیکی بهدلیل پیچیدگی ساختار داخلی و حساسیت قطعات، بهتر است هر ۴ تا ۵ سال یکبار بهطور کامل سرویس شوند. در این سرویس، موتور باز شده، تمیزکاری، روغنکاری و کالیبرهسازی انجام میشود.
🛠️ نکات مهم دیگر
-
اگر ساعت شما در معرض رطوبت، ضربه، گردوغبار یا میدان مغناطیسی قرار گرفته، بهتر است زودتر از موعد بررسی شود.
-
ساعتهای ضدآب باید هر ۱۲ تا ۱۸ ماه تست فشار و بررسی واشرها شوند، حتی اگر مشکلی نداشته باشند.
-
کاهش دقت، گیر کردن عقربهها، یا خالی شدن زودهنگام باتری میتواند نشانه نیاز به سرویس فوری باشد.
به طور خلاصه ساعت های مچی طبق الگوی زیر نیاز به سرویس دوره ای دارند .
کوارتز : هر ۲ تا ۳ سال
مکانیکی اتوماتیک : هر ۴ تا ۵ سال
ساعتهای خاص : بسته به برند و استفاده
مراحل کامل سرویس و تعمیر ساعت
- جدا کردن بند و باز کردن قاب
2. خارج کردن دسته کوک و موتور
3. باز کردن صفحه و عقربهها
4. بررسی دقیق قطعات موتور
5. تمیزکاری کامل (Cleaning)
6. روانکاری با روغن مخصوص ساعت
7. تعویض باتری (برای ساعتهای کوارتز)
8. پولیش قاب و بند
9. مونتاژ و بستن قاب
10. تست نهایی عملکرد و ضدآبی
ابزارهای مورد نیاز برای تعمیر
🧷 پینکش (Spring Bar Tool)
ابزاری بسیار ظریف برای خارج کردن یا نصب پینهای بند ساعت است. سر دوگانهاش برای جدا کردن بندهای فلزی و چرمی بدون آسیب زدن به قاب یا بند استفاده میشود. تعمیرکارهای حرفهای همیشه از نوع ضدخش و با نوک فلزی استفاده میکنند.
🔪 چاقوی قاببازکن (Case Opener Knife)
برای باز کردن درب پشتی ساعتهایی با قاب فشاری کاربرد دارد. تیغه پهن و تیز آن بهراحتی در شیار درپوش قرار میگیرد و با فشار کنترلشده قاب باز میشود. استفاده اشتباه از آن ممکن است باعث خط انداختن روی بدنه شود.
🔬 پنس مخصوص ساعت (Watchmaker’s Tweezers)
پنسهای ضد مغناطیسی و ضدزنگ که برای نگهداشتن قطعات کوچک مانند چرخدنده، عقربه یا باتری استفاده میشوند. طراحیشان بهگونهای است که از آسیب زدن به قطعات ظریف ساعت جلوگیری میکنند.
🪛 پیچگوشتی دقیق (Precision Screwdriver)
مجموعهای از پیچگوشتیهای بسیار نازک با سریهای مختلف (چهارسو، دوسو و …) که برای باز و بسته کردن پیچهای کوچک داخل موتور ساعت کاربرد دارند. بسیاری از آنها دارای دسته چرخشی و سر سختکاریشده هستند.
🧼 دستگاه اولتراسونیک (Ultrasonic Cleaner)
برای شستوشوی دقیق قطعات فلزی و داخلی ساعت بدون آسیب مکانیکی استفاده میشود. با تولید امواج فراصوت و لرزش، ذرات چربی، گردوغبار و روغن سوخته را از بین میبرد. استفاده صحیح از آن باعث تمیزی فوقالعاده قطعات میشود.
⏱️ تایمگراف (Timegrapher)
دستگاهی برای اندازهگیری دقت عملکرد موتور ساعتهای مکانیکی است. با بررسی ضربان تیکتاک موتور، پارامترهایی مثل نرخ حرکت، انحراف زمانی و آمپلیتود را نمایش میدهد. برای کالیبرهکردن ساعتهای لوکس حیاتی است.
💧 دستگاه تست فشار (Waterproof Tester)
برای بررسی مقاومت ساعت در برابر نفوذ آب بهکار میرود. مدلهای خلأ یا پرفشار، ساعت را در محیطی شبیهسازیشده قرار میدهند و هرگونه نشتی را شناسایی میکنند. این تست معمولاً بعد از سرویس ساعتهای ضدآب انجام میشود.
اشتباهات رایج و راهحلها
- باز کردن قاب با ابزار نامناسب ⬅️ خراش یا شکستگی
• روغنکاری بیش از حد ⬅️ کند شدن موتور
• استفاده از باتری تقلبی ⬅️ نشتی یا خرابی برد
• نصب عقربه با فشار زیاد ⬅️ کج شدن محور
هزینههای تقریبی سرویس
تعویض باتری : ۵۰,۰۰۰ تا ۲۰۰,۰۰۰ تومان
سرویس کامل کوارتز : ۳۵۰,۰۰۰ تا ۸۰۰,۰۰۰ تومان
سرویس کامل مکانیکی : ۷۵۰,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان
پولیش قاب و بند : ۳۵۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ تومان
توصیه نهایی
سرویس ساعت مچی یک فرآیند دقیق و تخصصی است. اگر به نگهداری و سلامت ساعت خود اهمیت میدهید، بهتر است هر چند سال یکبار آن را توسط یک تعمیرکار حرفهای بررسی و سرویس کنید.
